Zawiązanie pasa nad centrum energii psychicznej i fizycznej – hara jest symbolicznym gestem oznaczającym połączenie umysłu i ciała. Kolory pasów nie są przypadkowe. Symbolizują powolny postęp, przechodzenie z jednego etapu na drugi, opanowanie własnego umysłu, ciała i emocji.
Idea kolorowych pasów pochodzi z judo. Opracował ją Kano Jigoro. Ojciec japońskiego karate Gichin Funa-koshi zaadoptował j`a do karate, wprowadzając jednak pewne zmiany – miejsce subiektywnej oceny ucznia przez nauczyciela zajął egzamin. Początkowo były tylko białe, brązowe i czarne pasy, jednak z czasem dodano nowe kolory lepiej obrazujące stopień zaawansowania ucznia. Zdobywanie kolejnych pasów to swego rodzaju podróż – tyle symboliczna co realna. Każdy etap to nowe zadania i pytania, to zdolność rozumienia, panowanie nad samym sobą, siła i mądrość. Im jest się na tej drodze dalej, tym większe jest pragnienie by codzienny trening pogłębić szczegółową wiedzą.
BIAŁY PAS
Biel odbija wszystko i nie przyjmuje niczego. Zawiera bowiem w sobie całą gamę kolorów. Symbolizuje nadzieję, czystość, entuzjazm, mozliwość zdobycia i przyjęcia wszystkiego. Podobnie jak czerń, w swojej najczystszej formie nie występuje w przyrodzie. Wraz z pierwszym treningiem biały pas traci swoją biel. Wchłania pot i kurz, powoli zmienia swoją dziewiczą, czystą barwę. Oprócz pasa czarnego, jest on chyba najważniejszy w życiu karateki. Od niego rozpoczyna sie powolna wspinaczka w górę. Każdy, kto otrzyma swój pierwszy pas powinien się nim cieszyć. Powinien trenować w skupieniu i spokoju, uczyć się etykiety, właściwej postawy i wytrwałości. Nawet największy mistrz też kiedyś nosił biały pas.
POMARAŃCZOWY PAS
Po kilku miesiącach treningu biały pas zmienił swój kolor, pociemniał. Nadszedł moment aby przejść na kolejny etap i rozwiązać nowe problemy. Tak jak pomarańcz odpowiada materii i elementowi ziemi, tak trening pomarańczowego pasa związany jest z zachowaniem równowagi, poczuciem stabilnosci, nauka kontrolowania wlasnego ciała, postawy, praca stóp i nóg. W niektórych krajach pas ten się pomija i uczniowie otrzymują od razu pas niebieski.
NIEBIESKI PAS
Wraz z otrzymaniem niebieskiego pasa uczeń rozpoczyna nowy etap -miękkiego dostosowania się, płynności ruchów, giętkości ciała. W Japonii ten etap nazywa sie mizu-iro-obi – „stopień koloru wody”. Symbolizuje płynność przepływającej wody. Woda pozostaje niezmienna bez względu na to, czy jest cicho szemrzacym strumieniem, spienioną rzeką, czy oceaniczną falą. Woda nie stawia oporu, zawsze ustępuje z drogi, ale tylko po to, by otoczyć i wypełnić. Dostosowuje się do kształtu filiżanki i miękko poddaje się twardej skale, po to by po jakimś czasie ją skruszyć… Trening błękitnego pasa to nauka miękkości, elastyczności, koordynacji techniki i wyczucia ciosu przeciwnika, dostosowania sie do niego. To także przezwyciężenie pokusy aby zmniejszyć intensywność treningu, uciec od monotonii i jednostajności. To pierwsza poważna lekcja panowania nad sobą i stanem swojego umysłu. Prawdziwie niebezpieczny jest ten, kto nie okazuje gniewu!
ŻÓŁTY PAS
Po sześciu miesiącach solidnego treningu z „niebieskim pasem” można otrzymać pas żółty. Kolor zółty wiąże się z elementem ognia. Związany jest z punktem, o którym tak dużo się mówi w japońskiej filozofii i samurajskiej tradycji sztuk walki. To szczególne miejsce, umieszczone w dolnej części brzucha jest magazynem psychicznej i fizycznej energii człowieka. Każdy, kto pragnie zdobyć ten pas, powinien sobie uświadomić, że siła mentalna jest nie mniej ważna od fizycznej. Prawdziwa siła zależy bowiem od mentalnej stymulacji i pracy umysłu nad ciałem. Karate, to coś wiecej niż rozwój fizyczny.
KOLORY WYŻSZYCH STOPNI
„Nie popadaj w dumę. Skromność jest mądrością. Pycha – ignorancją. Unikaj spadającej skały, uciekaj, gdy przeczuwasz niebezpieczeństwo. Nie postępuj nierozważnie; woda zawsze podąża w dół”.
ZIELONY PAS
Zieleń jest mieszaniną żółtego (element ognia) i niebieskiego (element powietrza i wody). Zielony pas, lub trzecie i czwarte kyu to nauka panowania nad sobą i rozwijanie pozytywnego stosunku do ludzi i świata. Trudność tego etapu polega na tym, aby z całą mocą uświadomić sobie, że siła bez mądrości i współczucia jest jedynie destrukcją. To czas, w którym trzeba zrozumieć, że nigdy nie pozna się całej prawdy i, że we wszystkim co nas otacza kryje się znacznie więcej niż mogą dostrzec oczy. Zielony pas to dojrzałość, mądrość i miłość.
BRĄZOWY PAS
Brązowy pas znakomicie czuje swoje ciało, doskonale opanował wszystkie techniki. Potrafi wyjaśnić je młodszym kolegom jasno i precyzyjnie. Spokój i jasność płyną z własnego doświadczenia. Brązowy to mieszanina czerwonego, żółtego i niebieskiego – zadanie „brązowego pasa” to zachowanie równowagi między ciałem, umysłem i duchem.
CZARNY PAS
Czarny jest kolorem siły. Powiązany z kolorem ciemnoniebieskim wykracza poza fizyczność i cielesność. Każdy, kto otrzymał czarny pas powinien wejrzeć w siebie, zadac sobie pytanie – czy jest dostatecznie dojrzałym, zdac sobie sprawę ze stanu własnego umysłu. Można oszukać wszystkich lecz nie siebie. Zostało jeszcze wiele do zrobienia. Mistrzem zostaje ten, kto nie zaprzestaje wysiłku!
Opracowanie na podstawie Cameron Quinn
„The Budo Karate of Mas Oyama ”